Gods Geuzen

Jan de Hartog

Trilogie

Deze trilogie is de heroïeke geschiedenis van de jonge arts Anton Zorgdrager die, als gouvernementsarts naar het toenmalige Nederlands-Indië gezonden, in een leprakolonie de strijd aanbindt met de gevreesde melaatsheid. Tegen het weidse decor van koloniaal Indië ontvouwt zich het verhaal van dr Zorgdrager dat uitgroeit tot een machtig epos waarin vreemde personages, merkwaardige gebeurtenissen vol spanning en avontuur, vol tragiek en humor ook , een rol spelen.
Hier ontmoet hij de onvermoeid vechtende lepraspecialist Brits Jansen, maar ook de verplegers van de door melaatsheid geslagenen, zoals de zelf verloochende heilsoldaten Waterreus en de tragische Betsy, zelf ten offer gevallen aan de vreeslijke ziekte. Zij leren hem het leven anders te zien en daardoor ook, teruggekeerd in Nederland, de verschrikkingen van de bezetting te doorstaan. Door het leven gelouterd leert Anton Zorgdragen, arts en mens, deze boodschap te verstaan waarmee Gods Geuzen afsluit: als de ondergang nabij is, zal God de mens die Hij schiep, redden.
Toen deze trilogie van Jan de Hartog in 1914 geboren in Haarlem, in 1947 voor het eert verscheen, wekte hij vele emoties: ‘rauwe openhartigheid; .. ‘niemand ontziend realisme’… ‘in hoge mate bedenkelijk’…, maar de conclusie was toch dat ‘de Nederlandse literatuur ongemeen verrijkt is.’